Η περαίωση της κυβέρνησης

Η νοοτροπία της περαίωσης κρατάει από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όταν ο Σουλτάνος χρειαζόταν λεφτά, για τις πολεμικές του επιχειρήσεις ή τις παλλακίδες στα χαρέμια του, έστελνε τους φοροεισπράκτορες για να εισπράξουν έκτακτες εισφορές. Οι υπήκοοι δεν είχαν πολλές επιλογές: ήταν υποχρεωμένοι να πληρώσουν τον έκτακτο φόρο γιατί, διαφορετικά, οι υπάλληλοι τους κράτους θα ανακάλυπταν κάποια παρανομία, θα τους έβαζαν φυλακή ή θα τους έπαιρναν την περιουσία. Άλλωστε, όπως ήταν βέβαιοι ότι κάτι θα τους έκλεβε ο Σουλτάνος, κάτι είχαν αποκρύψει και αυτοί από τον αφέντη τους.

Από τότε έχουν αλλάξει πολλά πράγματα, όχι όμως στην Ελλάδα. Τουλάχιστον δέκα φορές από τη μεταπολίτευση του '74 μέχρι σήμερα κυβερνήσεις που είχαν ανάγκη από λεφτά κάλεσαν σε περαίωση των υποθέσεων τους φορολογούμενους. Οι τελευταίοι δεν είχαν πολλές επιλογές: μπορεί να μην κινδύνευαν να βρεθούν στις φυλακές του τοπικού αγά, αλλά, αν δεν τακτοποιούσαν τις φορολογικές τους εκκρεμότητες, οι εφοριακοί όλο και κάποια παρατυπία θα τους έβρισκαν και τελικώς θα πλήρωναν περισσότερα. Άλλωστε, πολλοί είχαν λερωμένη τη φωλιά τους: ό,τι και να κάνει η Τουρκία, ο Καραγκιόζης είναι Έλληνας.

Οι διαδοχικές περαιώσεις των τελευταίων δεκαετιών κάθε άλλο παρά ενίσχυσαν τη φορολογική συνείδηση ή το αίσθημα δικαίου των Ελλήνων. Όσοι είχαν πιαστεί κορόιδα, δηλώνοντας αρχικά το πραγματικό τους εισόδημα κι ύστερα πληρώνοντας και τα κερατιάτικα της περαίωσης, δεν είχαν καμία διάθεση να ενισχύσουν ξανά ένα κράτος που στο τέλος δεν επιβραβεύει παρά τους φοροφυγάδες. Έτσι κάπως η φοροδιαφυγή έχει μετατραπεί σε εθνικό σπορ. Η περαίωση αποτελεί τον πιο άδικο τρόπο φορολογίας, όχι μόνο γιατί επιβάλλεται σε δικαίους και αδίκους, αλλά και γιατί οι πρώτοι καλούνται να πληρώσουν δύο φορές.

Ψηφίζοντας τη δέκατη περαίωση στη πρόσφατη ιστορία, η σημερινή κυβέρνηση βάζει ταφόπλακα στις εξαγγελίες της για έναν διαφορετικό τρόπο διακυβέρνησης της χώρας και για σεβασμό στον πολίτη. Προφανώς, το υπουργείο Οικονομικών, που δεν έχει ακόμη καταφέρει να διορίσει διευθυντές σε πολλές εφορίες, χρειάζεται μετρητά γιατί τα οικονομικά μέτρα του μνημονίου προκαλούν ύφεση και μείωση των εσόδων, όπως πολλοί είχαν προβλέψει. Ας έκοβε τα εξοπλιστικά προγράμματα. Καλύτερα να συγχυστούν ο Σαρκοζί και η Μέρκελ, παρά να καταφεύγει σε πρακτικές που δίνουν τη χαριστική βολή στην αξιοπιστία της κυβέρνησης.

Δεν πρόκειται για το μοναδικό περιστατικό. Επιβάλλοντας τα δρακόντεια μέτρα του μνημονίου παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες της, η κυβέρνηση μπορούσε να επικαλεστεί ότι την είχε κοροϊδέψει η ΝΔ και η χώρα δεν έπρεπε να χρεοκοπήσει. Επειδή λίγο πολύ οι περισσότεροι Έλληνες καταλαβαίνουν ότι το πάρτι τελείωσε, επέδειξαν ανοχή. Αλλά δεν υπήρχαν σοβαροί λόγοι για πρόσφατες κινήσεις που θυμίζουν το φαύλο παρελθόν, όπως η πρωτοφανής αύξηση του αριθμού των μελών του υπουργικού συμβουλίου, κόντρα στις υποσχέσεις περί μικρού και ευέλικτου σχήματος.

Το αποτέλεσμα είναι ότι κανείς πλέον δεν πιστεύει την κυβέρνηση. Στέλνει γραπτές διαβεβαιώσεις ο Ρέππας στους μεταφορείς ότι δέχεται τα αιτήματά τους, αλλά αυτοί συνεχίζουν τις απεργίες τους γιατί είναι βέβαιοι ότι ο υπουργός τους λέει ψέμματα και θα τους ξεγελάσει. Δίνοντας η ίδια τέρμα στις εξαγγελίες της μόλις έναν χρόνο μετά τις εκλογές, η κυβέρνηση έχει περαιώσει. Μπαίνει από εδώ και στο εξής σε μια διαδικασία αναπότρεπτης φθοράς που θα επιταχύνεται διαρκώς από την κοινωνική κρίση, την οποία αδυνατεί να ελέγξει και να διαχειριστεί.

του Σ.Κούλογλου