Τον Δεκέμβριο, κάποτε...

Πυκνότατος ο πολιτικός και κοινωνικός χρόνος που διέρρευσε από τον Δεκέμβριο του 2008, μας επεφύλασσε όσα συνήθως μας επιφυλάσσουν οι δεκαετίες. Άλλαξαν πολλά από τότε. Σχεδόν τα πάντα – και σε ένα επίπεδο πολύ βαθύτερο από την αλλαγή κυβερνητικής ηγεσίας ή την αναδιευθέτηση του κομματικού συστήματος. Άθικτο μένει πάντως ένα κομμάτι της μνήμης, να φυλάσσει τη μορφή του αθώου νεκρού, του δολοφονημένου εφήβου· πλέον μπορούμε να τον χαρακτηρίζουμε και επίσημα έτσι, με τη σύμφωνη επικυρωτική γνώμη της Δικαιοσύνης, αφού η συστηματική προσπάθεια της κυνικής μιντιακής ποινικολογίας να ενοχοποιήσει το ίδιο το θύμα και να το απαξιώσει ηθικά έπεσε στο κενό. Και η μνήμη αυτή, πέρα από τις άλλες εκδηλώσεις που πυροδοτεί, έλαβε την Κυριακή μορφή ακόμα και σε έναν μαζικό χώρο που η θεωρία τον υποθέτει απολιτικό: τον ποδοσφαιρικό. Ένα μεγάλο πανό με τη μορφή του Αλέξη Γρηγορόπουλου σε κάποιο γήπεδο, ένα πανό με το σύνθημα «Remember of December» σε άλλο...

Ολα άλλαξαν. Οι μαθητές, που ενηλιώθηκαν βίαια και ταχύρρυθμα, έγιναν φοιτητές σε σχολές με ακόμα πιο μικρό κύρος, οι φοιτητές έγιναν ειδικευμένοι άνεργοι, αλλά πια βλέπουν στην ανεργία και τους γονείς τους και τους μεγαλύτερους στην ηλικία συγγενείς και γνωστούς τους, απολυμένους ή «εθελουσίως» αποχωρήσαντες από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Σε μια Ελλάδα υπό «αναμόρφωση», κατά τη ρητορική του κυβερνώντος κόμματος (το οποίο θα όφειλε να αποφεύγει τον συγκεκριμένο χαρακτηρισμό έστω και μόνο εξαιτίας του απεχθούς νοήματος που του φόρτωσε η μετεμφυλιακή του χρήση), σε μια χώρα ποδηγετούμενη όπου ο εξωτερικός καταναγκασμός παριστάνεται όχι μονάχα σαν νομοτελειακός αλλά και σαν εξαγνιστικός, το αίσθημα του αποκλεισμού, της στενεμένης, άπορης ζωής, της ανημπόριας, δεν το αισθάνονται πια βαρύ μόνο οι νέοι. Μαζί με όλα τα υπόλοιπα «προνόμιά» τους έχασαν κι αυτό.

Διαβρωτικό το αίσθημα της απαγορευμένης ελπίδας, πλήττει τη μια κατηγορία και τη μια ηλικία μετά την άλλη, όσο πληθαίνουν οι άνεργοι, οι εργαζόμενοι πλην απλήρωτοι, οι «ευέλικτα» απασχολούμενοι, οι δίχως προοπτική σπουδαστές. Δεν είναι ανεπιθύμητες «παράπλευρες απώλειες» του «αναμορφωτικού» εγχειρήματος όλοι αυτοί, αλλά προαπαιτούμενά του, σύμφωνα άλλωστε με την πάγια συνταγή του ΔΝΤ. Και δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί πώς θα εκφραστούν, πώς θα διαμαρτυρηθούν και θα διεκδικήσουν κάτι ανθρωπινότερο από την επιβίωσή τους, όταν θα κορυφωθεί η κρίση, που βρίσκεται ακόμα στην αρχή της. Οι κοινωνίες είναι απρόβλεπτες. Δεν υπακούουν οπωσδήποτε σε όσα προδιαγράφουν οι επί χάρτου σχεδιαστές τους ούτε συντονίζονται αναγκαστικά με τους κομματικούς ρυθμούς ή με το καθηκοντολόγιο που διακινείται από το μέγιστο κόμμα της τηλεόρασης. Ακόμα και αν τίποτε άλλο δεν έδειξε ο Δεκέμβριος του 2008, έδειξε τουλάχιστον αυτό.

Του Παντελή Mπουκαλα 

http://www.ekathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_100077_07/12/2010_425006