Βιομηχανικά τοπία στα νησιά

 

σωζόμενη βάση σκάλας φόρτωσης στην Αντίπαρο

Σε ένα ιδιόμορφο, απαξιωμένο και εν κινδύνω κομμάτι του τεχνικού μας πολιτισμού στα μεταλλεία, ορυχεία και λατομεία των νησιών του Αιγαίου της βιομηχανικής εποχής αναφέρεται το λεύκωμα των εκδόσεων «Μέλισσα», με τίτλο «Ορυχεία στο Αιγαίο», που παρουσιάζεται την Πέμπτη στο Μουσείο Μπενάκη, Κουμπάρη 1, ώρα 12.30.

Ο κορμός της πολυτελούς αυτής έκδοσης στηρίζεται στο υλικό και τα πορίσματα της έρευνας που ξεκίνησε το 2000 το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, «Ιστορικά μεταλλεία στο Αιγαίο 19ος και 20ός αιώνας».

Σύμφωνα με τους επιστημονικούς επιμελητές του έργου, τον Νίκο Μπελαβίλα και τη Λήδα Παπαστεφανάκη, δεν υπήρξε νησί ή ερημονήσι που να μην ερευνήθηκε προκειμένου να εντοπιστούν και να αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα. Ορυχεία υπήρξαν σε 38 νησιά του Αιγαίου, εξαιρουμένων της Εύβοιας και της Κρήτης. Στα κεφάλαια του λευκώματος περιλαμβάνονται η γεωγραφική κατανομή στο Αιγαίο και τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, η μορφή των βιομηχανικών μεταλλευτικών συγκροτημάτων, οι τεχνικές της εξόρυξης, της επεξεργασίας, της μεταφοράς των ορυκτών, τα κτίρια και η αρχιτεκτονική τους.

Κύθνος, Σέριφος, Θήρα, Ανάφη, Κέα, Σκύρος, Θάσος, Λέσβος, Χίος, Νίσυρος, Ρόδος κ.ά. αποτέλεσαν ένα δίκτυο τόπων με τεχνικά έργα, εργοστάσια, μηχανές, μεταλλευτικές στοές, σκάλες φόρτωσης, λαμπρά διοικητήρια και ταπεινές εργατικές κατοικίες, καμίνια, χημεία, κεκλιμένα, πυλώνες εναέριων, τα υλικά ίχνη της ανθρώπινης επινόησης και του ανθρώπινου μόχθου.

Ο καθηγητής Louis Bergeron, επίτιμος πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς (TICCIH) τονίζει την αναγκαιότητα να δοθούν στα νησιά νέες προοπτικές, στο πλαίσιο μιας αναπτυξιακής πολιτικής με διάρκεια, συνδυάζοντας την απορρύπανση των εδαφών και των τοπίων με την έρευνα των ενδεικνυόμενων επαναχρήσεων. «Η ολοκλήρωση της εργασίας θα έπρεπε να διεγείρει το ενδιαφέρον ενός κοινού μεγαλύτερου από αυτό του κύκλου των ειδικών, καθώς υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη μιας νέας μορφής τουρισμού, που θα σέβεται το περιβάλλον και την ιστορία και θα ευαισθητοποιεί».

Γιώργος Κιούσης ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ (εδω)η (εδω)

Σέριφος