Mποπάλ η χημική Χιροσίμα 25 χρόνια μετά

Τα ξημερώματα της 3ης Δεκεμβρίου 1984 σημειώθηκε διαρροή μεθυλισοκυανικού αερίου από εργοστάσιο χημικών της αμερικανικής εταιρείας Union Carbide Corporation κοντά στην πόλη Μποπάλ της Κεντρικής Ινδίας. Στο εργοστάσιο παρασκευάζονταν εντομοκτόνα. Ενα χημικό νέφος σκέπασε την πόλη όπου ζούσαν 900.000 άνθρωποι. Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, περισσότεροι από 7.000 άνθρωποι πέθαναν ακαριαία, 15.000 πέθαναν εξαιτίας βλαβών που προκάλεσαν τα δηλητηριώδη αέρια στα νεφρά και στο συκώτι τους, ενώ περισσότεροι από 100.000 υποφέρουν ακόμη από χρόνιες βλάβες στην υγεία τους.

ας δούμε ένα άρθρο στην Ελευθεροτυπία 2 χρόνια πριν που παραμένει επίκαιρο

Είναι από τις μαύρες επετείους που δεν σβήνονται: 23 χρόνια κλείνουν αύριο από την έκρηξη στο εργοστάσιο της Union Carbide στο Μποπάλ της κεντρικής Ινδίας. Δεν σβήνεται, όχι μονάχα γιατί στάθηκε το μεγαλύτερο βιομηχανικό ατύχημα του 20ού αιώνα, μια μικρή Χιροσίμα με 20.000 νεκρούς, αλλά και γιατί τα θύματα, παρατημένα στην τύχη τους, αγωνίζονται μέχρι σήμερα για δικαιοσύνη. Εν τω μεταξύ, είτε πεθαίνουν αβοήθητα είτε γεννούν κι άλλα θύματα του δηλητηρίου, που έχει βλάψει την αναπαραγωγική λειτουργία ανδρών και γυναικών. Μιλάμε ήδη για τρίτη γενιά του Μποπάλ. Θα μείνει επίσης στα χρονικά και για το πιο φοβερό, απάνθρωπο και ξεδιάντροπο παζάρι πολιτικής εξουσίας και διεθνούς κεφαλαίου για τις ευθύνες του ατυχήματος και τις αποζημιώσεις νεκρών και ζωντανών θυμάτων. Κυριακή ήταν και τότε, 2 Δεκεμβρίου του 1984, όταν λίγο πριν από τα μεσάνυχτα ήχησαν δαιμονισμένα οι σειρήνες: είχε υπερθερμανθεί η δεξαμενή που περιείχε Methyl isocyanate (MIC). από τα πιο τοξικά δηλητήρια που έχει στη διάθεσή του ο άνθρωπος, κατάλληλο για την παραγωγή του εντομοκτόνου SEVIN. Η έκρηξη ήταν φοβερή. Βρήκε τον κόσμο κυριολεκτικά στον ύπνο. Το υγρό, πάνω από 50 τόνοι MIC, μετατράπηκε αμέσως σε αέριο και σαν εφιαλτικό φωτεινό σύννεφο τύλιξε αμέσως το Μποπάλ. Ακαριαία, πέθαναν από πνιγμονή με τα ίδια τα υγρά του σώματός τους πάνω από 4.000 και άλλες 8.000 την εβδομάδα που ακολούθησε.
"Εκτέθηκαν πάνω από 500.000, ενώ κάπου 200.000 είναι όσοι επέζησαν σακατεμένοι: τυφλοί, με χαμένη τη μνήμη τους, με βαριά εγκαύματα ή καρκίνο στο συκώτι, τα νεφρά, τους πνεύμονες. Δεκάδες χιλιάδες είναι τα παιδιά που γεννήθηκαν με συγγενείς ανωμαλίες, από μάνες που είχαν εκτεθεί στο δηλητήριο. Με καθυστέρηση στη φυσική και τη διανοητική τους ανάπτυξη, με ανωμαλίες στις ανθρωπομετρικές παραμέτρους, το ύψος τους και τις αναλογίες των άκρων. Μέχρι σήμερα, δεν έχει γίνει καμία μελέτη σε βάθος για να εκτιμηθούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία και το μέλλον των παιδιών αυτών. Οι 18 μεγάλες έρευνες που άρχισαν κρατικοί φορείς έδειξαν μόνο την κορυφή του παγόβουνου γιατί διακόπηκαν πρόωρα. Το ανάλγητο λόμπι του πολυεθνικού κεφαλαίου δούλεψε καλά. Ο αμερικανικός πολυεθνικός γίγαντας, η Union Carbide (U.C.), που το 2001 την κατάπιε ο άλλος κολοσσός, η Dow Chemichals, ουδέποτε επωμίσθηκε τις ποινικές ευθύνες της και ουδέποτε ενδιαφέρθηκε για τα ορφανά και τους σακάτηδες στο Μποπάλ."
Κύριο μέλημά της, να μην πληρώσει για το έγκλημα. Κατάφερε να εξεταστεί η περίπτωση στα ινδικά και όχι στα αμερικανικά δικαστήρια που θα επιδίκαζαν πραγματικές αποζημιώσεις, αλλά ουδέποτε κάθισε στο σκαμνί. Η εταιρεία φυγοδικεί ακόμα. Χρόνια εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης της Ιντερπόλ για τον τότε πρόεδρό της, τον Γουόρεν Αντερσον, αλλά εκείνος παίζει ανενόχλητος γκολφ στην έπαυλή του στη Φλόριντα. Το 1989 η εταιρεία, με τη βοήθεια και της αμερικανικής κυβέρνησης, κατάφερε να ρυθμίσει εξωδίκως με την ινδική κυβέρνηση το χρέος της καταβάλλοντας το γελοίο ποσό των 470 εκατομμυρίων δολαρίων ως αποζημίωση όλων των θυμάτων. Αλλά κάποια ψίχουλα μόνο κι από τα χρήματα αυτά έφτασαν στα προδομένα και από την πατρίδα τους θύματα.
Ο tempora!

Κάπου 150 δολάρια -κι αυτά με δόσεις- στον καθένα και 1.300 δολάρια για κάθε νεκρό! Ακόμα τα διεκδικούν από τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά και τους μεσάζοντες του ινδικού κράτους. Πολλοί μέσω των οργανώσεών τους έχουν προσφύγει στα αμερικανικά δικαστήρια. Το εργοστάσιο της U.C. χτίστηκε το 1980 για την παραγωγή SEVIN με στόχο την αχανή αγορά της Ινδίας. Οι κανόνες ασφάλειας που τηρούνταν στο εργοστάσιό της στη δυτική Βιρτζίνια, που επίσης παρήγε SEVIN, εδώ αγνοήθηκαν. Το MIC εκεί συγκεντρωνόταν σε υποδοχείς μικρής περιεκτικότητας για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος έκρηξης. Στο Μποπάλ το δηλητήριο ήταν συγκεντρωμένο σε μία και μόνο δεξαμενή 50 τόνων. Το προσωπικό από 1.000 άτομα είχε συμπιεσθεί για οικονομία στα 600. Η νυχτερινή βάρδια της δεξαμενής είχε καταργηθεί. Το σύστημα ψύξης είχε αποσυνδεθεί. Το ατύχημα ήταν ζήτημα χρόνου.
Ομως η εταιρεία έφυγε από την Ινδία το '99, αφήνοντας πίσω της κι άλλο ζωντανό εφιάλτη: τα ερείπια του εργοστασίου της, πνιγμένα σε 370 μετρικούς τόνους τοξικής λάσπης που αρνείται να απομακρύνει. Η Dow εκβιάζει να αποδεχθεί μέρος της δαπάνης καθαρισμού αν διαγραφούν οι ποινικές ευθύνες των ανθρώπων της, ώστε να επιστρέψει σαν επενδυτής. Οι οργανώσεις των θυμάτων προειδοποιούν την κυβέρνηση: πρώτα δικαιοσύνη! «Νο justice, no Business»...

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 01/12/2007

πηγές

http://en.wikipedia.org/wiki/Bhopal_disaster

Καθημερινή

Ινδία: Εξακολουθεί να «στοιχειώνει» τη χώρα η καταστροφή του Μποπάλ

επίσης

τρεις φωτογράφοι ο Έλληνας Κώστας Πλιάκος, και οι Γάλλοι Micha Patault και Stephane Bouillet,  δημιούργησαν την ιστοσελίδα με τίτλο «Bhopal XXV» όπου προβάλουν 30 φωτογραφίες με θέμα τα θύματα του Μποπάλ

http://www.stephanebouillet.com/en/project/bhopal_xxv_25_years_disaster/galleries

http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5infzxkmFowlfSBsRyZHtfPLeWFPwD9C9M3LO0

φωτογραφικό αφιέρωμα

http://www.boston.com/bigpicture/2009/11/25th_anniversary_of_the_bhopal.html