Γιατί παρελάσεις και όχι γλέντια χορούς και λογισμούς ?

«Οι μαθητικές παρελάσεις, που κληρονομήσαμε από τον Μεταξά, δεν έχουν νόημα. Πουθενά αλλού δεν γίνονται. Τη 14η Ιουλίου, οι Γάλλοι πολίτες βγαίνουν και χορεύουν στους δρόμους. Πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους γιορτής, πιο ζωντανούς. Ομως εμείς φανατιζόμαστε. Φοβόμαστε μη χάσουμε τη σημαία μας...»

Λόγια της Αλκης Ζέη, πριν από δύο χρόνια περίπου, αναφορικά και με τις μαθητικές παρελάσεις, μια επινόηση του Φρειδερίκου της Πρωσίας, όταν ήταν υπό διαμόρφωση τα εθνικά κράτη, που αποθεώθηκε στη χιτλερική Γερμανία και η οποία καθιερώθηκε στην Ελλάδα επί Μεταξά και ήταν εθνικό πρόταγμα της δικτατορίας του. Την παλιά τους «αίγλη» αναστήλωσε το 1967 η δικτατορία του Παπαδόπουλου.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΜΟΥΤΖΟΥΡΗΣ

«Γελοιοποίηση αντί για μέθεξη»

«Τείνω να διαμορφώσω την άποψη ότι οι μαθητικές παρελάσεις στις εθνικές και τοπικές εορτές, όπως βλέπουμε να έχουν εξελιχθεί και να γίνονται, ουδέν εξυπηρετούν, δεν βοηθούν στη διατήρηση μνημών και δεν δημιουργούν ανάταση.

Είναι κακώς προετοιμασμένες, οι αρχηγοί των παρελαυνόντων τμημάτων δεν ενδιαφέρονται να δώσουν παλμό, ο βηματισμός είναι άναρχος, πολλοί από τους συμμετέχοντες/ουσες ενδύονται κατά τρόπο έως και προκλητικό και γενικώς προκαλείται θυμηδία. Μάλλον συμβάλλουν σε υποβάθμιση και γελοιοποίηση ιστορικών μνημών και επιτυχιών του λαού μας, παρά σε μέθεξη. Χαρακτηριστική δε βολή τούς δόθηκε στο πρόσφατο παρελθόν από τις καταδικαστέες αντιδράσεις στην αξιέπαινη αρίστευση αλλογενών μαθητών, στους οποίους ακραίοι συμπατριώτες μας αρνήθηκαν να τους το αναγνωρίσουν με τη σημαιοφορία τους στην παρέλαση. Πιστεύω ότι θα έπρεπε να χαιρόμαστε γι' αυτούς τους νέους συνέλληνες, παρά να αντιδρούμε.

Σε μια περίοδο απομυθοποιήσεως των πάντων, εξασθενήσεως μνημών και παγκοσμιοποιήσεως, μάλλον επέστη ο χρόνος να παύσουμε να γελοιοποιούμε τις εθνικές εορτές και με τις μαθητικές παρελάσεις» Πρύτανης ΕΜΠ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ

«Εχουν κάτι από πασαρέλα αλλά και συντροφικότητα»

«Βαριόμουνα, από μικρός, να συμμετέχω σε παρελάσεις, αλλά και με γοήτευαν -εξάλλου ήταν μια ευκαιρία να φλερτάρουμε με τα κορίτσια των Θηλέων, που ανέβαζαν τη φούστα πάνω απ' το γόνατο και μας τρέλαινε η μοβ κλείδωση, τα κοντά λευκά καλτσάκια, η απαρχή των μηρών.

Δεν ξέρω, πια, αν είναι χρήσιμες ή όχι, και με ποια έννοια άραγε; Πάντως, πέρα από τις πολιτικές εμμονές και ιδιοτέλειες, ένθεν και ένθεν (οι πιο φοβερές ήταν οι παρελάσεις στη Σοβιετία, με τους στρατηγούς να έχουνε καπλαντισμένα τα στήθη από γαλόνια), το να βλέπω τόσους νέους μαζί είναι κάτι που ακόμα με γοητεύει, μέσα στη γεροντοκρατία. Και, παρ' ότι δεν έχω παιδιά, κατανοώ τη συγκίνηση, ίσως και την περηφάνια των γονιών. Ανθρώπινο. Εξάλλου και η επαναστατική γυμναστική άλλων ομάδων, με λάβαρα και σημαίες, είναι μια μορφή παρέλασης, που επίσης μου αρέσει. Το πράγμα, σε κάθε περίπτωση, περιέχει κάτι από πασαρέλα, συντροφικότητα, συν ολίγον φρόνημα. Ιδίως αν η μέρα είναι φαντασμαγορική και η σημαιοφόρος γιορτάζει του Αγίου Διμετρίου». Συγγραφέας

ΜΑΝΩΛΗΣ ΧΑΡΟΣ

«Μόνο ανατριχίλα μου προκαλούν»

«Δεν μ αρέσουν καθόλου οι παρελάσεις. Για να κάνω σαφή τη θέση μου, τις βρίσκω φασιστικές.

Τα φασιστικά καθεστώτα στηρίζονται σ' αυτή την ανόητη επίδειξη βηματισμού υπηκόων τους, που επί το πλείστον συμμετέχουν υποχρεωτικά (και υποχρεώνεις με πολλούς τρόπους κάποιον) για να δείξουν τι άραγε;... πως τον ΛΟΚατζή άμα θες τον κάνεις μαζορέτα, που και στριφογυρνά το όπλο και βηματίζει στον ρυθμό... αστεία πράματα.

Ολα αυτά τα ΛΟΚ-ΟΥΚ-ΠΟΥΚ...-ΚΔΟΑ μού φαίνονται πολύ γελοία όταν βολτάρουν καμαρωτά στην Πανεπιστημίου. Ακόμα ηχεί στ' αυτιά μου η φωνή του εκφωνητή της ΥΕΝΕΔ να τσαμπουκαλεύεται με τον επίδοξο εισβολέα που θα δει τα μούσκουλα και όχι να τολμήσει... αλλά ούτε να του περάσει από το νου. Η έννοια της μαθητικής παρέλασης μου προκαλεί ανατριχίλα. Με υποχρέωσαν να παρελάσω επί χούντας, και ποτέ δεν το αποδέχτηκα, αλλά που υποχρέωσαν την κόρη μου να παρελάσει το 2000, ποτέ δεν το κατάλαβα. Τη στιγμή μάλιστα που "υπερπατριώτες" απαγορεύουν σε άριστους "μετέχοντες της ελληνικής παιδείας" να παρελάσουν. Φαίνεται πως η Ελλάδα σήμερα μπορεί να μην είναι περήφανη για τα μυαλά που τρέφει και γαλουχεί, αλλά είναι περήφανη για τα μπούτια που την περπατούν και την παρελαύνουν».

Ζωγράφος

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΥΛΟΥΡΗ

«Μιλιταρισμός και εθνικοφροσύνη»

«Η απάντηση (θετική ή αρνητική) στο ερώτημα αν πρέπει να καταργηθούν οι παρελάσεις εξαρτάται από τον στόχο που εξυπηρετούν σήμερα οι σχολικές παρελάσεις στο πλαίσιο της αγωγής του πολίτη.

Αν θεωρήσουμε ότι οι παρελάσεις εντάσσονται στο εκπαιδευτικό έργο (πάντως καταναλώνουν εκπαιδευτικό χρόνο), ποιος ακριβώς είναι ο παιδαγωγικός τους ρόλος;

Η μιλιταριστική οργάνωση, ο αποκλεισμός όλων εκείνων (μικρών παιδιών, πάντως) που δεν "δικαιούνται" να μοιράζονται τη γαλανόλευκη βάσει σοβινιστικών συνειρμών, τα "σκάνδαλα" που ξεσπούν κατά καιρούς με θύματα άριστους μεν αλλά αλλοδαπούς μαθητές δεν αφήνουν περιθώρια παρανόησης ως προς το συμβολισμό της παρέλασης. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι μεταπολεμικά η υπεράσπιση της σημαίας εναποτίθετο μόνο σε όσους πρόσφεραν τα εχέγγυα της εθνικής "αυθεντικότητας", η οποία ταυτιζόταν με την "εθνικοφροσύνη", και ότι οι παρελάσεις ως επιβεβαίωση "εθνικοφροσύνης" άνθησαν κατεξοχήν στην περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Στη σύγχρονη δημοκρατική Ελλάδα δεν είναι δυνατόν να εξακολουθεί να υπάρχει ένας απαρχαιωμένος θεσμός που διδάσκει τη στρατιωτική πειθαρχία ολοκληρωτικών καθεστώτων. Εχουμε αναρωτηθεί ποιες αξίες και ποια πρότυπα συμπεριφοράς εμπνέει στις νέες γενιές μια στρατιωτικού ύφους τελετή με πειθαρχημένο βηματισμό και ομοιόμορφες στολές;».

Καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

κείμενα από την Ελευθεροτυπία