αντιπαριος: Η ελπίδα και η απειλή

Πέμπτη 2 Απριλίου 2009

Η ελπίδα και η απειλή

Του Παντελη Mπουκαλα

Μόνον όταν δημιουργούν μνήμη αποδεικνύονται ωφέλιμες οι συμβολικές πράξεις· μόνον όταν εγγράφονται στη συνείδησή μας με τη δύναμη μιας κατηγορικής προσταγής ώστε να επηρεάσουν την καθημερινότητά μας. Ειδάλλως υποβαθμίζονται σε μιας μορφής αδάπανη μόδα ή εξαλλάσσονται σε άλλοθι. Και η αλήθεια είναι ότι πολλές από τις ημέρες τις θεσμικά αφιερωμένες σε κάποιον ωραίο σκοπό κατάντησαν με τον καιρό άλλοθι, η επίκληση του οποίου ανακουφίζει ελαφρώς τη βεβαρημένη ατομική και συλλογική συνείδησή μας. Αυτό συνέβη με την κατά του ρατσισμού ημέρα, λόγου χάρη, που τη «γιορτάζουμε» διατηρώντας αναλλοίωτους τους νόμους του αποκλεισμού, όπως στην περίπτωση της μη απόδοσης υπηκοότητας σε μετανάστες δεύτερης γενιάς που δεν γνώρισαν και δεν θέλησαν άλλη πατρίδα από εκείνη στην οποία γεννήθηκαν και μεγάλωσαν. Αυτό συνέβη και με την ημέρα κατά του AIDS, που την «τιμάμε» απολύοντας οροθετικούς εργαζόμενους, και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη της Δικαιοσύνης.

Η τεράστια συμμετοχή, παντού στον κόσμο αλλά και στην Ελλάδα, στην «Ωρα της Γης», στη διάρκεια της οποίας εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι συντονίστηκαν και έσβησαν τα φώτα τους, είναι μια ελπίδα, ταυτόχρονα όμως είναι και μια απειλή. Για να επιβληθεί η ελπίδα και να υποχωρήσει η απειλή, θα πρέπει αυτό που έγινε εκτάκτως να αποκτήσει μονιμότερα γνωρίσματα. Αν σβήσαμε μια μέρα τα φώτα, σε έναν πλανήτη που κατά το κοινώς λεγόμενο του έχουμε αλλάξει τα φώτα, για να ’χουμε απλώς να λέμε ότι νοιαζόμαστε, αν δεν αλλάξουμε τίποτε στην περιβαλλοντοφάγο καταναλωτική ρουτίνα μας, το όφελος (όχι το οικονομικό και ενεργειακό, αλλά το πνευματικό και πολιτισμικό) θα είναι ασήμαντο. Η ελπίδα θα αποκτήσει βάρος αν λειτουργήσει σαν καθημερινή υπόμνηση ώστε να απαιτούμε οικολογική ευασθησία τόσο από τον εαυτό μας όσο και από τους άλλους, πρωτίστως δε από τους κάθε λογής εξουσιάζοντες, είτε G8 λέγονται είτε G20 είτε ΟΗΕ, Ευρωπαϊκή Ενωση ή εθνικές κυβερνήσεις.

Εδώ είναι η απειλή, ο κίνδυνος. Να πιστέψουμε ότι η περιβαλλοντική μας υποχρέωση είναι περίπου σαν την εκλογική: σβήνουμε άπαξ ετησίως τα φώτα, όπως ψηφίζουμε μια φορά την τετραετία, εκχωρώντας στο μεσοδιάστημα τη μοίρα μας στα χέρια τρίτων, που τους επιτρέπουμε να διοικούν ανέλεγκτα. Η δεύτερη απειλή είναι να χρησιμοποιήσουν αυτοί οι «τρίτοι» σαν άλλοθι της διαρκούς αδράνειάς τους τη δική τους «συμβολική» συμμετοχή στην «Ωρα της Γης». Αίφνης, ακόμα και το ΥΠΕΧΩΔΕ και ο Δήμος Αθηναίων βρήκαν την ευκαιρία να γνωστοποιήσουν την οικολογική τους έγνοια. Αραγε, αυτή η διακήρυξη ευαισθησίας έχει οποιαδήποτε πρακτική αξία για τον Ασωπό λ.χ. ή για τα δέντρα της Κυψέλης; ΄Η θα τα ξαναθυμηθούμε του χρόνου, στην επόμενη εορταστική «Ωρα»;